လူတုိင္းလူတုိင္း ကိုယ့္လူမ်ဳိး ကိုယ့္ဘာသာဆုိတာ ရွိပါတယ္။ အဲလိုရွိတဲ့အတြက္ ကိုယ့္လူမ်ဳိးကို ခ်စ္ရပါမယ္။ ကိုယ့္ဘာသာကို တန္ဖုိးထားရပါမယ္။ အခ်င္းခ်င္း ရုိင္းပင္းကူညီတတ္တဲ့ စိတ္ဓါတ္ကေလးေတြ ခုိင္ခုိင္မာမာ ရွိေနပါမယ္။ ဒါဆုိရင္ ကိုယ့္တုိင္းျပည္၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိး၊ ကိုယ့္ဘာသာ၊ ကိုယ့္သာသနာဟာ ဘယ္ေတာ့မွ တိမ္ေကာသြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
က်န္စစ္မင္းၾကီးဟာ သမီးေတာ္ ေရႊအိမ္စည္ေလးကို အလြန္ခ်စ္လြန္းလို႔ ဘုံခုနစ္ဆင့္အျမင့္ရွိတဲ့ နန္းျပႆဒ္နဲ႕ ထားပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ကုလားျပည္က လာတဲ့ ပဋိကၠရားဆုိတဲ့ လူတစ္ေယာက္နဲ႕ ေမတၱာမွ်သြားၾကပါတယ္။ အဲဒီကုလားက သာမန္ပုဂၢဳိလ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပဒါးရွင္ရဲ႕ အစြမ္းသတိၱနဲ႕ ေျမလွ်ဳိး မုိးပ်ံနုိင္တဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မင္းသမီးေလးနဲ႕ ျငိစြန္းခဲ့တာပါ။ မင္းၾကီး က်န္စစ္က သမီးေတာ္ေလးကို ဘာသာျခားျဖစ္တဲ့ ကုလားနဲ႕ သေဘာမတူခဲပါဘူး။ အဲဒီကုလားကို အထင္ၾကီးလို႔ သမီးေတာ္နဲ႕ ေပးစားခဲ့ရင္ေတာင္မွ ျမန္မာသမုိင္းရဲ႕ စာမ်က္ႏွာေပၚမွာ က်န္စစ္သားမင္းဆုိတာ အမဲစက္တစ္ခုနဲ႕ စြန္းထင္ေနခဲ့မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္စစ္သားမင္းၾကီးဟာ အမ်ဳိးကို ခ်စ္ေၾကာင္း သက္ေသျပခဲ့ပါတယ္။ ဇာတိဂုဏ္ကို ေစာင့္ထိန္းေၾကာင္း မွတ္တုိင္ထူျပခဲ့ပါတယ္။
ဇာတိသေမၺဒဘယာ သကာဟိ ဘဂိနီဟိ သဒၵိ႕သံ၀ါသံ ကေပၸႏၱိ “သာကီ၀င္မင္းတုိ႔သည္ အမ်ဳိးပ်က္မွာ ေၾကာက္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိႏွမတုိ႔ႏွင့္အတူတကြ အိမ္ေထာင္ျပဳၾကကုန္” လို႔ ဆုိထားပါတယ္။ အမ်ဳိးကို ေစာင့္ထိန္းတဲ့ေနရာမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ ခံယူခ်က္ျပင္းသလဲဆုိရင္ တျခားေသြးသားေတြနဲ႕ ေရာစပ္မွာ ေၾကာင့္မုိ႔ ေမာင္ႏွမအခ်င္းခ်င္းေတာင္ ျပန္ယူတဲ့အထိပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ဳိးအႏြယ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။
ဒုိက္ဦးျမိဳ႕နယ္ရဲ႕ ရြာတစ္ရြာမွာ မိေအးနဲ႕ မိေဌးဆုိတဲ့ ညီအစ္မႏွစ္ေယာက္ရွိတယ္။ အၾကီးမ မိေအးဟာ ပထမ လူမ်ဳိးျခား ဘာသာျခားနဲ႕ ညားတယ္။ ကေလးေျခာက္ေယာက္ ရျပီး မိေအး ေသဆုံးသြားတယ္။ မိေအးေသလို႔ ခုႏွစ္ရက္ေတာင္ မျပည့္ေသးဘူး၊ ညီမျဖစ္သူ မိေဌးလည္း အဲဒီ မိေအးေယာက္်ားနဲ႕ပဲ ခုိးရာလုိက္သြားတယ္။ မိေဌးနဲ႕လည္း ကေလးငါးေယာက္ ရတယ္။ လူမ်ဳိးျခား ဘာသာျခား ေယာက္်ားတစ္ေယာက္က ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး မိန္းကေလးႏွစ္ေယာက္ကို ယူလိုက္တာ သားသမီး (၁၁)ေယာက္ေတာင္ရတယ္။ အဲဒီကေလးေတြ အားလုံဟာ ဘုရားလည္း ရွိခုိးခုိင္းလို႔ မရဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ ဆုိတာဘာလဲ မသိေတာ့ဘူး။ ဘယ္ေလာက္ရင္နာဖုိ႔ ေကာင္းလိုက္ပါသလဲ။ စာအုပ္ကို ဖတ္ရင္း ေတာ္ေတာ္ေလး ေဒါသျဖစ္မိတယ္။ ဘာသာျခားေတြ အားလုံးကို သြားသတ္ပစ္ခ်င္ေလာက္တဲ့ အထိျဖစ္တယ္ဗ်ာ။
ငယ္ငယ္ကတည္းက ဗလီေတြျမင္တဲ့အခါ ေတြးမိတယ္။ ငါၾကီးလာရင္ တုိက္ေလယာဥ္ေမာင္းသမား လုပ္မယ္လို႔၊ ျပီးရင္ အေပၚကေန အဲဒီ ဗလီေတြကို ဒုံးနဲ႕ ပစ္ခြဲျပစ္ဖုိ႔ အထိ စိတ္ကူးယဥ္ခဲ့ဖူးတယ္၊ ရည္းမွန္းခဲ့ဖူးတယ္။ က်န္းမာေရး ေဆးစစ္ေတာ့ ေလယာဥ္ေမာင္းဖုိ႔မေျပာနဲ႕ ေလတပ္မွာေတာင္ အမႈထမ္းဖုိ႔ အရည္အခ်င္းမရွိခဲ့ပါဘူး။
ဘာသာျခားနဲ႕ အိမ္ေထာင္ျပဳလိုက္ျပီးဆုိရင္ လင္မယားအခ်င္းခ်င္းက မိမိႏွစ္သက္ရာကို ကိုးကြယ္ၾကလို႔ ျပႆနာ အေတာ္အတန္မရွိေသးပါဘူး။ သားသမီးေတြရလာတဲ့အခါမွာေတာ့ မိမိရဲ႕ ဘာသာအမ်ဳိးအတြက္ အခက္ေတြ႔မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ေမြးလာတဲ့ကေလးက ဘယ္ဘာသာယူမယ္၊ မယူဘူး၊ ဒုကၡေတြ႔နုိင္ပါတယ္။ ဒီဒုကၡေတြ လြတ္ကင္းဖုိ႔၊ အမ်ဳိးဘာသာၾကီး သန္႔စင္တည္ျမဲဖုိ႔အတြက္ လက္ရွိလူငယ္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္တုိ႔ဗုဒၶဘာသာ လူမ်ဳိးေတြအေနနဲ႕ ႏွလုံးသားေရးကိစၥကို ဘာသာေရးကိစၥေလးနဲ႕ အရင္ဆုံးခ်င့္ခ်ိန္သင့္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မိမိရဲ႕ ႏွလုံးသားေရးက မိမိရဲ႕ သားသမီးအေရးနဲ႕ယွဥ္လိုက္မယ္ဆုိရင္ မေျပာပေလာက္ေသာ အေရးတစ္ခုလို ဆုိခ်င္ပါတယ္။ ေယာက္်ားေလးေတြ အေနနဲ႕ဆုိရင္ အမ်ဳိးသမီးမရွားပါဘူး။ မိန္းကေလးေတြ အေနနဲ႕ မိမိက အားကိုးရမယ့္ ေယာက္်ားေကာင္းေတြလဲ မရွားနုိင္ပါဘူး။
မိမိက လက္ထက္လိုက္တဲ့ လူဟာ ဘာသာျခားဆုိရင္ေတာ့ မိမိရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာကို ယုံၾကည္သက္၀င္မႈဟာ ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာအဆင့္ေလာက္ပဲ ရွိတယ္ဆုိတာ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကုိ (၅)မ်ဳိးခြဲျခားထားပါတယ္။
၁။ ကုလဗုဒၶဘာသာ
ကုလ= မိရုိးဖလာ ဗုဒၶဘာသာ။ မိမိရဲ႕ အသိစိတ္ထဲမွာ အေဖအေမက ဗုဒၶဘာသာမုိလို မိမိလဲ ဗုဒၶဘာသာပဲလို႔ သိတဲ့ အသိေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။
၂။ လာဘဗုဒၶဘာသာ
လာဘ=လာဘ္လာဘလိုခ်င္လို႔ ကိုးကြယ္ျခင္း။ ဥပမာ- ကိုးန၀င္းပုတီးစိပ္ျခင္းေတြပါ။ မိမိရဲ႕ စိတ္မွာ ဒီအဆင့္ေအာင္ရင္ ငါေတာ့ ဘာျဖစ္မွာပဲလို႔ လာဘ္လိုခ်င္လို႔ ျပဳမိတဲ့ ေကာင္းမႈပါ။ “လိုခ်င္ရင္ အရခက္” ဆုိတာရွိသလို၊ “လိုခ်င္မွရတယ္” ဆုိတဲ့စကားလဲရွိပါတယ္။ လိုခ်င္ရင္ေတာ့ ရေအာင္လုပ္ရမွာပဲေပါ့။ လုိခ်င္ျပီး မလုပ္ရင္ဘာမွမရပါဘူး။ ကိုးန၀င္းစိပ္ျပီး အေၾကြးမဆပ္ပဲ အေၾကြးေက်ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေနရင္ ဘယ္ရမလဲ။ အေၾကြးရွင္ကေတာ့ အေၾကြးေတာင္းေနမွာပါပဲ။ တကယ္လို႔ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေျပလည္သြားမယ္ဆုိရင္ေတာင္ အေၾကြးဆုိတာ ဆပ္မွ ေက်လည္ဆုိတဲ့ အမ်ဳိးလို႔ သိထားသင့္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိးမသိပဲ “ကုိးန၀င္းေၾကာင့္ေတာ္” လိုသူမ်ားကိုပါ လူမုိက္စရင္းသြင္းဖုိ႔ ပဲ သိေနတဲ့ လူေတြ ကိုးကြယ္ၾကပါတယ္။
၃။ ဘယဗုဒၶဘာသာ
ဒါကေတာ့ ေဘးအႏၱရယ္ကို ေၾကာက္လြန္းေသာေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ျခင္း။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆုိ အရင္က ေရွးတန္းစစ္ထြက္ဖူးပါတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ စစ္သားဆုိေပမယ့္ မိမိအသက္ေတာ့ ေသမွာ ေၾကာက္ၾကလန္႔ၾကတာပဲေလ။ ဘုရားစာေတြ အဆက္မပ်က္ရြတ္ခဲ့ၾကတာပဲ။ ဘာလိုရြတ္ေနတာလဲ ဆုိေတာ့ ေသမွာေၾကာက္လို႔ မိမိေျခေတာက္ေလးေတြ မုိးေပၚေျမွာက္တတ္သြားတာကို မၾကည့္ျခင္လို႔ ဘုရားစာကို ပါးစပ္ကမခ်ဘူးေလ။ ဒီလို ေဘးအႏၱရယ္မၾကဳံဘူးဆုိတဲ့ နယ္ပယ္လဲေရာက္ေတာ့ ဘုရားစာဆုိတာ စာအုပ္ထဲမွာ ရွိတယ္လို႔ပဲ သိတဲ့အသိရွိတဲ့သူေတြ ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ ဗုဒၶဘာသာပါ။ အခုေတာ့ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ဖုိ႔ ၾကိဳးစားေနတဲ့ လူတစ္ေယာက္အျဖစ္နဲ႕ပါ။
အထက္ပါ ဗုဒၶဘာသာသုံးမ်ဳိးကို ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာေတြျဖစ္တယ္လို႔ ဖတ္ဖူးၾကားဖူးထားပါတယ္။ တကယ္လဲ အဲလိုေအာက္တန္းစားေတြပါ။ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ၈၀% အဲလို ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာအဆင့္ေလာက္ပဲရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ၁၉% ဘာသာျခားေတြ ျဖစ္ေနမွာပါ။ ၁% မရွိတရွိေလာက္သာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာအဆင့္ေလာက္ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ အဲဒီလိုေျပာလိုက္တာ မွန္းခ်က္ေတြပါ အတည္မယူေစခ်င္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္ အျမင္ခန္႔မွန္းခ်က္ေလးေတြပါ။
၄။ သဒၶါဓိကဗုဒၶဘာသာ
ဒါကေတာ့ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ ဆုိတာ တကယ့္ ကိုးကြယ္ထုိက္ေသာ ရတနာ ျမတ္သုံးပါး။ သူတုိ႔ထက္ျမတ္ေသာ တန္ဖုိးရွိေသာ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္ေသာ ျပီးျပည့္စုံေသာ ဘာသာ သာသနာဆုိတာ မရွိဘူး။ ဒီရတနာ သုံးပါးကို အသက္ထက္ ယုံၾကည္ျမတ္နုိး တန္ဖုိးထားျပီး ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေသာ အဆင့္ရွိသူေတြကို ေခၚဆုိနုိင္ပါတယ္။ ဒီဘာသာကိုေတာ့ အလယ္လတ္တန္းစားဗုဒၶဘာသာလို႔ ေခၚနုိင္ပါတယ္။
၅။ ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာ
ဒါကေတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားနုိင္ေသာ ၀ါဒ (၀ိဘဇၨ၀ါဒ) ၊ အေၾကာင္းေၾကာင့္ အက်ဳိးျဖစ္တယ္။ ထမင္းစားခ်င္တယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ထမင္းခ်က္ရတယ္။ ထမင္းခ်က္ရျခင္းအေၾကာင္းေၾကာင့္ ထမင္းစားရတယ္။ တခါတေလ အေၾကာင္းေတြက အက်ဳိးေတြျဖစ္ေနသလို အက်ဳိးေတြေၾကာင့္ အေၾကာင္းေတြျဖစ္လာရတယ္။ အဓိကကေတာ့ မွန္ကန္ေသာ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားမႈ၊ မဇၥ်ီမပဋိပဋာ လမ္းစဥ္နဲ႕ စဥ္းစား ဆင္ျခင္ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားေသာ ၪာဏ္ျဖင့္ကိုးကြယ္ေသာ သူတုိ႔ရဲ႕ ဘာသာ၀င္ေတြေပါ့ဗ်ာ။ ဒီဘာသာကို ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ ၪာဏ္မမွီလို႔ ေျပာျပဖုိ႔ ခက္ခဲရွိပါတယ္ဗ်ာ။ အဲဒီဘာသာ၀င္ေတြက အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားလို႔ ေခၚနုိင္ပါတယ္။
အထက္ပါ ဘာသာ(၅)မ်ဳိးမွာ မိမိက ဘယ္ဘာသာ၀င္အဆင့္ေလာက္လဲ ဆုိတာ မိမိကိုယ္တုိင္ပဲ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္နုိင္ၾကပါေစ။ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေနသမွ်ေတာ့ ဘာသာျခားလူေတြနဲ႕ အိမ္ေထာင္ျပဳဖုိ႔၊ အတြက္ အၾကီးအက်ယ္စဥ္းစားမိေစခ်င္ပါတယ္။ ႏွလုံးသားအေရးနဲ႕သာ စဥ္းစားျပီး ယူလိုက္ၾကမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အနာဂါတ္ေရး ေတြးပူမိၾကေစဖုိ႔။ ယခုလက္ရွိလူငယ္ေတြ အမ်ားစုမွာ ႏွလုံးသားကို ကိုးကြယ္လြန္းၾကတယ္ ထင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ အမ်ဳိးသမီးေလးေတြပါ။ မိန္းကေလးေတြက ေယာက္်ားေလးထက္ ပုိျပီး စိတ္စြဲလမ္းၾကီးတယ္ထင္ပါတယ္။ မိန္းကေလးဆုိတာ မိမိခ်စ္ၾကတဲ့ အမ်ဳိးသားနဲ႕ပဲ လက္ဆက္လိုၾကတာ လက္ခံနားလည္နုိင္ေပမယ့္။ ဘာသာျခားအမ်ဳိးသား ဆုိရင္ေတာ့ အနာဂါတ္ေရး စဥ္းစားေပးၾကပါအုံးလို႔ ဒီပုိ႔စ္ေလနဲ႕ အၾကံျပဳပါရေစ။
အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓါတ္ဆုိတာ တစ္ဖက္နုိင္ငံက လက္နက္ေတြနဲ႕ ျခိမ္းေျခာက္ေနတာကို ကာကြယ္ရုံနဲ႕ မျပီးေသးပါဘူး။ နုိင္ငံတြင္းမွာ သပြတ္အူလို လႈိက္စားျပီး စိမ့္၀င္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသားေရးကိုလည္း သတိၱရွိရွိနဲ႕ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ မိဘတုိင္းရဲ႕ မ်ဳိးရုိးစဥ္ဆက္ကို တျခားေသြးသားေတြနဲ႕ မေရာဘဲ အရွည္သျဖင့္ တည္တံ့ေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကဖုိ႔ လိုပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ဘာသာေရး အေျခခံနည္းပါးျပီး အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓါတ္ခုိင္ခုိင္မာမာ မရွိတဲ့ မိန္းကေလးေတြ အျဖစ္မ်ားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေျပာရင္ ယုံလြယ္တတ္သလို ယုံရင္လည္း ပုံလိုက္ေတာ့တာပါပဲ။ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵေလး တစ္ခုထဲကို မၾကည့္ပါနဲ႕ ၊ ဆႏၵရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ စြန္႔လႊတ္ရမဲ့ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္၊ ဖ်က္ဆီး ခံလိုက္ရမဲ့ ဘာသာေရး စိတ္ဓါတ္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ရင္နင့္စရာ ေကာင္းလွပါတယ္။
ဒီစာအုပ္ေလးကို ဖတ္ေပးၾကပါ။ ဒီစာအုပ္ေလးကို ဖတ္ျပီး အမ်ဳိးကုိ ခ်စ္တဲ့စိတ္၊ ဘာသာေရးကို ကိုးကြယ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ေတြ ပြားမ်ားလာမယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ကို သူငယ္ခ်င္း ေမာင္ေကာင္း ဘေလာ့ေလးကေန ေဒါင္းျပီး ျပန္လည္မွ်ေ၀ပါတယ္။ ေျမမ်ဳိလို႔ လူမ်ဳိးမေပ်ာက္နုိင္ပါဘူး။ လူမ်ဳိရင္ လူမ်ဳိးေပ်ာက္ျပီး ဘာသာပါ ေပ်ာက္သြားမွာ စုိးရိမ္မိပါတယ္။ ျပီးရင္ ျဖန္႔ေ၀ေပးၾကပါလို႔ တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။